Istanbuldagi portlash (2022)

Istanbuldagi portlash (2022)
	; Hujumdan keyin mintaqada yodgorlik burchagi yaratilgan
	Istanbulning Beyoğlu tumani
Asl nomi	turkcha: 2022 İstanbul patlaması
Joylashgan	Istanbu, Turkiya
Sana	13-noyabr, 2022-yil ; 16:13 (UTC+3)
Nishon	tinch aholi
Hujum turi	portlash
Qurol	portlovchi modda
Halok boʻlganlar	6
Jarohat olganlar	81
Jinoyatchilar	Alxam Albashir

Istanbuldagi portlash (2022) — 2022-yil 13-noyabrda Istanbul shahrining markaziy Beyoğlu tumanidagi mashhur Istiklal koʻchasida sodir boʻlgan portlash^[3]^[4]^[5]^[2].

Tarixi

2022-yil 13-noyabr kuni Istanbul shahrining markaziy Beyoğlu tumanidagi mashhur Istiklal koʻchasida mahalliy vaqt bilan soat taxminan 16:13 da portlash sodir boʻladi. Shundan soʻng voqea joyiga zudlik bilan politsiya va tez yordam brigadalari yetib keladi. Politsiya voqea sodir boʻlgan hududni oʻrab oldi. Ilk tarqatilgan xabarda portlash oqibatida 11 kishi yaralangani aytildi. Keyinchalik Recep Tayyip Erdoğan vafot etganlar 6 kishi, yaralanganlar esa 53 kishini tashkil qilishini bildirdi^[6]. Hukumat voqea joyidan translatsiyalar olib borishni taqiqlab qoʻydi^[1]. Portlash sodir boʻlgan vaqtda koʻchada odamlar gavjum boʻlgan. Istiklal koʻchasi mahalliy va xorijlik sayyohlar orasida eng mashhuri hisoblanadi va shuning uchun koʻp odamlar ertalabdan kechgacha u boʻylab sayr qilishadi. Son-sanoqsiz restoran, kafe va doʻkonlar, shuningdek, bir qancha muzeylar bilan boʻlgan bu koʻcha Taksim maydonidan boshlanib, Oltin shox tomon 1,4 km ga choʻzilgan. Bu yerda koʻplab diplomatik vakolatxonalar, jumladan, Rossiyaning Istanbuldagi Bosh konsulligi ham joylashgan^[6]^[7]. Portlash yakshanba kuni boʻlgani uchun bu koʻchada mahalliy aholi, turistlar bilan gavjum edi^[8].

Jabrlanganlar

CNN Turk muxbiri voqea joyidan tarqatgan xabarga koʻra 11 kishi yaralangan^[3]. Istanbul gubernatori Ali Yerlikaya bergan bayonatga koʻra, 6 kishi oʻlgan va 81 kishi^[2] yaralangan^[9].

Tergov

Portlashdan bir necha soat oʻtgach Istanbul prokuraturasi ushbu hodisani terrorchilik akti sifatida baholadi^[3]^[7]. Balida boʻladigan G20 sammitiga uchib ketish oldidan oʻtkazklgan press-konferensiyada prezident Recep Tayyip Erdoğan bu terakt yuzasidan surishtiruv va tergov ishlari olib borilayotganini bildirdi^[10]. Shiningdek, uning soʻzlariga koʻra ushbu portlashni sodir etganlikda ayol kishi gumonlanmoqda^[6].

Dastlabki ma'lumotlarga ko'ra, Istiklaldagi portlashda terror alomatlari bor. Istiklal ko'chasida sodir bo'lgan voqea uchun mas'ullarga nisbatan munosib javob bo'ladi^[6].
— Recep Tayyip Erdoğan, in

Turkiyani va turk xalqini terror orqali magʻlub etishga boʻlgan urinishlar kecha muvaffaqiyatsiz boʻlgani kabi bugun ham va ertaga ham barbod boʻladi^[8].
— Recep Tayyip Erdoğan, in

Surishtiruv ishlari

Turkiya ichki ishlar vaziri Sulaymon Soylu jurnalistlarga ma’lum qilishicha, Istanbuldagi qonli terakt YPG (YPG — Xalq mudofasi otryadi — Kurdiston Ishchi Partiyasining (KIP) Suriyadagi boʻlimi) terror tashkilotining Suriyaning Kobani hududida joylashgan qarorgohi “buyrugʻi” bilan amalga oshirilgan. Beyogʻlu viloyatidagi teraktning bevosita aybdori soʻroq paytida uni KIP/YPG yetakchilari tomonidan Suriyaning Afrin shahri orqali Turkiyaga noqonuniy yoʻllar bilan joʻnatishganini tan olgan.

Soylu, Turkiya xavfsizlik tuzilmalari 1200 ta kuzatuv kamerasi maʼlumotlarini oʻz vaqtida oʻrganib, 21 manzilda operatsiya oʻtkazganini va 46 nafar gumondorni qoʻlga olganini aytdi.

Hibsga olinganlar orasida Istanbuldagi portlash ijrochisining jismonan yo‘q qilinishini olgan terrorchi ham bor. Hujumga aloqadorlar bugun Gretsiyaga qochib ketishlari mumkin edi, biroq ular zudlik bilan qo‘lga olindi.
— Sulaymon Soylu, in

Turkiya IIV rahbari AQShning Turkiya metropolidagi teraktga munosabatiga shunday izoh berdi:

Biz Istanbuldagi terakt munosabati bilan AQSh elchixonasining hamdardliklarini qabul qilmaymiz va rad etamiz.
— Sulaymon Soylu, in

Turkiya Ichki ishlar vazirligi laboratoriya tekshiruvlari Istanbuldagi teraktda portlovchi trinitrotoluol (trotil — TNT) qoʻllanganini aniqlaganini ma’lum qildi^[11].

Portlash xronologiyasi

16-noyabr kuni Turkiya politsiyasi Istanbulning Beyoʻgʻlu tumanidagi Istiklal koʻchasida sodir etilgan portlashni sodir etgan jinoyatchining harakatlari tasvirlangan kadrlarni e’lon qildi. Kuzatuv kameralaridan olingan tasvirlardan portlashni uyushtirgan shaxs Suriya fuqarosi boʻlgan Alham Albashir ekanligi maʼlum boʻlgan. Ushbu hodisa quyidagicha sodir boʻlgan:

13-noyabr kuni mahalliy vaqt bilan soat 15:17 da Taksim maydonidan Istiklal koʻchasi tomon harakatni boshlaydi.

Jinoyatchi bir muddat qoʻlida xalta va paket bilan maydon boʻylab sayr qiladi va kimligini yashirish uchun yuzini sharf bilan yopib oladi.

Soat 15:29 da terrorchi kafelardan birining oldidan oʻtadi.

Soat 15:30 da u portlash sodir boʻlgan joydan uncha uzoq boʻlmagan doʻkon oldidagi oʻrindiqga (skameyka) borib oʻtiradi. Uning ryukzaki va sumkasi hali ham yonida edi va u shu xolatda taxminan 41 daqiqa oʻtiradi.

Soat 16:11 da terrorchi ryukzakni oʻrindiqga (skameyka) tashlab, shoshib Taksim maydoni tomon harakatlanadi.

Soat 16.14 da kuchli portlash sodir boʻladi. Shu payt Albashir yugura boshlaydi.

Soat 16:17 larda terrorchi xuddi shu yoʻnalishda Taqsim maydoniga qaytadi^[12].

Munosabat

Yana qarang

Istanbuldagi portlashlar

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 „İstiklal Caddesi'nde patlama: Can kaybı ve yaralılar var“ (turkcha). www.yenisafak.com. Qaraldi: 31-oktyabr.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 RIAN^(rus.) Telegram mesenjerida
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 „Istanbul markazida portlash sodir bo‘ldi, qurbonlar bor“ (oʻzbekcha). Qaraldi: 31-oktyabr.
↑ RIAN^(rus.) Telegram mesenjerida
↑ Video YouTubeda
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 „Эрдоган заявил, что число жертв взрыва в Стамбуле увеличилось до шести“ (ruscha). tass.ru. Qaraldi: 31-oktyabr.
↑ ^7,0 ^7,1 „Istanbulda yuz bergan portlash terakt deb baholandi (foto)“ (oʻzbekcha). daryo.uz. Qaraldi: 31-oktyabr.
↑ ^8,0 ^8,1 David Gauthier-Villars va Azra Ceylan. „Six dead in Istanbul blast, Erdogan says it 'smells like terrorism'“ (inglizcha). reuters.com. Qaraldi: 31-oktyabr.
↑ RIAN^(rus.) Telegram mesenjerida
↑ CNN Türk YouTubeda
↑ „МВД: Теракт в Стамбуле осуществлен по указанию из сирийского Кобани“ (ruscha). www.aa.com.tr. Qaraldi: 31-oktyabr.
↑ „Обнародованы кадры передвижения исполнителя теракта в Стамбуле“ (ruscha). www.aa.com.tr. Qaraldi: 31-oktyabr.

[tr-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 „İstiklal Caddesi'nde patlama: Can kaybı ve yaralılar var“ (turkcha). www.yenisafak.com. Qaraldi: 31-oktyabr.

[ri-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 RIAN^(rus.) Telegram mesenjerida

[kun-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 „Istanbul markazida portlash sodir bo‘ldi, qurbonlar bor“ (oʻzbekcha). Qaraldi: 31-oktyabr.

[4] RIAN^(rus.) Telegram mesenjerida

[5] Video YouTubeda

[tas-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 „Эрдоган заявил, что число жертв взрыва в Стамбуле увеличилось до шести“ (ruscha). tass.ru. Qaraldi: 31-oktyabr.

[dr-7] 7,0 ^7,1 „Istanbulda yuz bergan portlash terakt deb baholandi (foto)“ (oʻzbekcha). daryo.uz. Qaraldi: 31-oktyabr.

[reu-8] 8,0 ^8,1 David Gauthier-Villars va Azra Ceylan. „Six dead in Istanbul blast, Erdogan says it 'smells like terrorism'“ (inglizcha). reuters.com. Qaraldi: 31-oktyabr.

[9] RIAN^(rus.) Telegram mesenjerida

[10] CNN Türk YouTubeda

[11] „МВД: Теракт в Стамбуле осуществлен по указанию из сирийского Кобани“ (ruscha). www.aa.com.tr. Qaraldi: 31-oktyabr.

[12] „Обнародованы кадры передвижения исполнителя теракта в Стамбуле“ (ruscha). www.aa.com.tr. Qaraldi: 31-oktyabr.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]